การวิจัยเชิงปริมาณในงานสิ่งแวดล้อมอุตสาหกรรม

1.แนวคิดเกี่ยวกับการวิจัยเชิงปริมาณ

• ความหมาย ความสำคัญ และประเภทของการวิจัยเชิงปริมาณ

การวิจัยเชิงปริมาณ หมายถึง การวิจัยที่มุ่งค้นหาความรู้และข้อเท็จจริง โดยเน้นที่ข้อมูลเชิงตัวเลขเป็นหลักฐานยืนยันความถูกต้องของข้อค้นพบต่างๆ ตามกระบวนการและระเบียบวิธีในการวิจัย

ความสำคัญ

1) การอธิบายและทำนายปรากฏการณ์ที่ศึกษาว่ามีลักษณะอย่างไร มีปัจจัยอะไรที่น่าจะเกี่ยวข้อง

2) การพัฒนาองค์ความรู้ สร้างทฤษฎีและกฎใหม่ๆ

3) การพัฒนาระบบ เทคโนโลยี และเครื่องต่างๆ ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

แบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ  1)การวิจัยเชิงสำรวจ    2) การวิจัยเชิงทดลอง

2. การวิจัยเชิงสำรวจ

• ความหมาย  การวิจัยเพื่อตอบคำถามเกี่ยวกับสภาพการณ์และความสัมพันธ์ขอตัวแปร โดยเน้นที่การศึกษาถึงสภาพการณ์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบันขณะทำการศึกษามีการกำหนดกระบวนการวิจัยอย่างเป็นระบบ โดยไม่มีการจัดกระทำกับตัวแปรศึกษา
• รูปแบบ มี 3 ประเภท คือ 1)ใช้แบบสอบถาม 2)แบบสัมภาษณ์  3)แบบสังเกต

3. การวิจัยเชิงทดลองจริง

•  ความหมาย การวิจัยที่มุ่งค้นหาความจริง เพื่อธิบายความสัมพันธ์เชิงสาเหตุและผลระหว่างตัวแปร โดยสามารถควบคุมสภาพการณ์ต่างๆ ของการทดลองได้อย่างสมบูรณ์
• ลักษณะที่สำคัญ 3 ประการ คือ 1) มีการสุ่ม 2) มีการจัดทำกระทำ 3) มีการควบคุมเพื่อขจัดอิทธิของปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อพื้นฐานของหลักการ แนวคิด ทฤษฎี

4. การวิจัยเชิงกึ่งทดลอง

• ความหมาย การวิจัยที่มุ่งค้นหาความจริงเพื่ออธิบายความสัมพันธ์เชิงสาเหตุและผลระหว่างตัวแปรโดยมีการจัดกระทำกับตัแปรอิสระภายใต้เงื่อนไขของการวิจัยนั้น แล้วสังเกตหรือวัดผลการเปลี่ยนแปลงของตัวแปรตาม

 

ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการวิจัยในงานสิ่งแวดล้อมอุตสาหกรรม

          การวิจัยทางสิ่งแวดล้อมอุตสาหกรรม หมายถึง การศึกษาเพื่อให้ได้ข้อค้นพบในการนำไปใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาในอุตสาหกรรม ซึ่งทำให้เกิด'ของเสีย' หรือ 'มลพิษ' อันไม่พึงประสงค์และทำลายสุขภาพ เช่น กากอุตสาหกรรม น้ำเสีย ฝุ่นละออง เป็นต้น โดยอาศัยหลักการสำคัญของการหาความรู้ใหม่ เทคโนโลยีใหม่ เพื่อหลีกเลี่ยงและลดมลพิษที่แหล่งกำเนิด ซึ่งเป็นวิธีการที่ดีและมีประสิทธิภาพกว่าการปล่อยให้มีมลพิษเกิดขึ้นแล้วจึงค่อยมาบำบัดทีหลัง

การวิจัยทางสิ่งแวดล้อมอุตสาหกรรม จัดทำได้ 2 รูปแบบ คือ

1. การวิจัยเชิงปริมาณ เป็นการวิจัยที่มุ่งเน้นการใช้ข้อมูลที่เป็นตัวเลขเป็นส่วนใหญ่ โดยออกแบบวิธีการวิจัยให้มีการควบคุมตัวแปรที่ศึกษา 

2. การวิจัยเชิงคุณภาพ เป็นการวิจัยที่มุ่งเน้นเป็นวิธีค้นหาความจริงจากเหตุการณ์ และสภาพแวดล้อม เพื่อให้เกิดความเข้าใจอย่างถ่องแท้

การตรวจประเมิน(Audit)

มีประโยชน์อย่างไร?

1. ตรวจประเมินเพื่อดูว่า องค์กรได้กำหนดเป้าหมาย วัตถุประสงค์ในด้านต่างๆไว้อย่างไร และมีการวางแผนระบบงานไว้หรือไม่ มีแนวทางการปฏิบัติไว้หรือไม่
2. เพื่อตรวจประเมินดูว่า องค์กรได้นำแผนงานหรือระบบงานที่ได้วางไว้สู้การปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่
3. ตรวจประเมินดูว่า ผลลัพธ์ที่ได้ดีหรือไม่ บรรลุหรือไม่ บรรลุเป้าหมายที่วางไว้หรือไม่

ความแตกต่างระหว่าง Internal Audit และ External Audit

การตรวจติดตามภายใน (Internal Audit)

• เป็นการดำเนินการโดยองค์กรหรือในนามขององค์กรเอง เพื่อทบทวนการจัดการและจุดมุ่งหมายภายในอื่นๆ และใช้เป็นพื้นฐานขององค์กรในกาประกาศว่าองค์กรได้ดำเนินการเป็นไปตามข้อกำหนดของมาตรฐาน ความเป็นอิสระแสดงได้จากการที่ผู้ตรวจประเมินเป็นผู้ที่ไม่ได้มีความรับชอบในกิจกรรมที่ได้รับมอบหมายให้ไปตรวจประเมิน

การตรวจติดตามภายนอก (External Audit)

• เป็นการตรวจประเมินโดยบุคคลที่สอง การตรวจประเมินโดยบุคคลที่สองดำเนินการโดยหน่วยงานที่มีส่วนได้เสีย กับองค์กรนั้น เช่น ลูกค้าหรือบุคคลอื่นๆในนามของลูกค้า
• การตรวจประเมินโดยบุคคลที่สามดำเนินการโดย บุคคลภายนอกหรือองค์กรอิสระที่ทำหน้าที่ตรวจประเมิน เช่น องค์กรที่จดทะเบียนหรือให้การรับรองที่เป็นไปตามข้อกำหนดของ มอก.18001 มอก.9001 และมอก.14001 มักต้องมีการออกใบรับรองผลการตรวจประเมินด้วย

การประเมินการสัมผัสสารเคมีของผู้ปฏิบัติงาน

อาจเปรียบเทียบกับสูตรการประเมินประเมินความเสี่ยงสุขภาพสำหรับประชาชนทั่วไปของ US.EPA เพื่อจะได้เห็นความแตกต่างของการประเมินกลุ่มบุคคลที่เป็นประชาชนทั่วไปและที่เป็นผู้ปฏิบัติงานในโรงงานซึ่งโดยทั่วทั่วไปจะทำงานประมาณ 8 ชั่วโมงต่อวัน และอาจปฏิบัติงานหลายจุด จึงได้รับสัมผัสสารเคมีที่มีระดับความเข้มข้นในชั่วโมงการทำงานต่างๆ แตกต่างกัน

มีสูตรการประเมินดังนี้

TWA  =  C1T1+C2T2+...+CnTn

                  T1+T2+..+Tn

โดยที่ TWA คือ ค่าระดับการสัมผัสสารเคมีตลอดระยะเวลาทำงาน 8 ชั่วโมง

           C       คือ ค่าระดับความเข้มข้นของสารเคมีที่ผู้ปฏิบัติงานสัมผัส(หายใจ)

           T        คือ ค่าระยะเวลาที่สัมผัสสารเคมี

CSR ต่างจากการบริจาคอย่างไร?

CSR  คือ ความรับผิดชอบขององค์กรที่มีต่อผลกระทบที่เกิดจากการตัดสินใจ และกิจกรรมที่ตนดำเนินการไปแล้วเกิดขึ้นกับสังคมและสิ่งแวดล้อมความรับผิดชอบนี้ต้องการดำเนินการด้วยความโปร่งใสและมีจริยธรรม

CSR ต่างจากการบริจาคอย่างไร ? 

CSR เป็นเรื่องของความรับผิดชอบของโรงงานต่อผลกระทบที่เกิดจากการประกอบธุรกิจของตนที่จะเกิดขึ้นกับสังคม ดังนั้น การทำกิจกรรมใดๆ แล้วมาสรุปว่าตนได้ทำ CSR นั้นก็ต้องพิจารณากิจกรรมนั้นเกี่ยวข้องโดยตรงต่อการกำจัด จำกัด ลด  ควบคุมผลกระทบนั้นๆ หรือไม่ ถ้าใช่ จึงกล่าวได้ว่าโรงงานนั้นๆได้ทำ CSR แต่ถ้าช่วย อสม. ในขณะที่ยังปล่อยน้ำเสียลงแม่น้ำ หรือช่วยชาวบ้าน แต่ไม่ได้แก้ไขปัญหากลิ่นเหม็น หรือทำแต่แจกผ้าห่ม ข้าวสาร อาหารแห้ง โดยไม่ได้ทำกิจกรรมที่ควรทำ นี้ไม่ใช่การทำ CSR 

กิจกรรมที่เรียกเป็นการทำ CSR (ISO 26000)

1. ธรรมาภิบาลขององค์กร
2. สิทธิมนุษยชน
3. การปฏิบัติต่อแรงงาน
4. สิ่งแวดล้อม
5. การปฏิบัติงานที่เป็นธรรม
6. ประเด็นด้านผู้บริโภค
7. การพัฒนาและการมีส่วนร่วมของชุมชน

โรงงานทำเพียงช่วยเหลือชาวบ้านให้มีอาชีพเสริม ให้ผ้าห่ม เป็นเพียงเสี้ยวเดียวของ CSR เท่านั้น (CSR = รับผิดชอบต่อผลกระทบที่เกิดจากธุรกิจของตนเอง)

ซึ่งการทำ CSR เป็นเรื่องที่มีประโยชน์ แต่โรงงานต้องไม่ลืมว่าการทำ CSR นั้นมุ่งให้ความสำคัญกับการผลิตของโรงงานที่ต้องเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ปลอดภัยต่อผู้ปฏิบัติงาน ชุมชน และผู้บริโภค และคำนึงถึงการพัฒนาอย่างยั่งยืนที่จะทำให้คนรุ่นต่อๆไป ยังคงมีทรัพยากรธรรมชาตได้ไว้ใช้อย่างไม่ขัดสน

เป็นเพียงส่วนหนึ่งในมุมมองของปุ้ม.....

การจัดทำระบบต้องมีเอกสาร(Document) อะำไรบ้าง?

1. คู่มือการจัดการระบบ (Manual)

เป็นเอกสารที่อธิบายถึงเจตนารมณ์ของการทำระบบการจัดการ ของเขตการทำระบบ นโยบายขององค์กรณ์ โครงสร้างการบริหารงาน บทบาทหน้าที่ ความรับผิดชอบและอำนาจของแต่ละส่วนงาน การมอบหมายการปฏิบัติขององค์กร ในการที่จะปฏิบัติตามข้อกำหนดแต่ละข้อของระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม และอ้างอิงถึงขั้นตอนการปฏิบัติ หรือเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติของแต่ละข้อกำหนดนั้น

2. ระเบียบปฏิบัติ (Procedure)

เป็นวิธีการปฏิบัติเฉพาะด้านเพื่อการปฏิบัติกิจกรรมหรือกระบวนการ อาจจะเป็นหรือไม่เป็น Document ก็ได้ ซึ่งหมายถึงมาตรฐานการทำงานตามกระบวนการ หรือขั้นตอนการทำงานที่ต่อเนื่องกัน ที่องค์กรได้กำหนดขึ้นให้ผู้ที่เกี่ยวข้องได้ปฏิบัติในกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดการบรรลุผลสัมฤทธิ์ ตามระบบการจัดการและนโยบายที่กำหนดไว้ ส่วนใหญ่นิยมเขียนเอกสารตามสิ่งที่กำหนดให้เป็นระเบียบปฏิบัติ ในแต่ละข้อกำหนดของระบบการจัดการ เช่น ระเบียบปฏิบัติ เรื่องการชี้บ่งปัญหาสิ่งแวดล้อม

3. วิธีปฏิบัติ (Work Instruction)

เป็นวิธีการปฏิบัติงานเฉพาะเรื่องที่ไม่เป็นกระบวนการที่ต่อเนื่องกัน หรือเป็นส่วนขยายความของบางกิจกรรมที่กำหนดไว้ในระเบียบปฏิบัติ จัดทำขึ้นเพื่อเป็นการชี้วัดให้ผู้ปฏิบัติงานทราบ และสามารถปฏิบัติตามได้ถูกต้อง เช่น วิธีปฏิบัติเรื่องการคัดแยกขยะ

4. เอกสารสนับสนุน (Supporting document)

เช่น แบบฟอร์มต่างๆ หรือคู่มือการใช้เครื่องจักร เป็นต้น

ข้อกำหนด ISO 18001:2554

4.2  นโยบายอาชีวอนามัยและความปลอดภัย

4.3  การวางแผน

       4.3.1  การชี้บ่งอันตรายและการประเมินความเสี่ยง

       4.3.2  กฎหมายและข้อกำหนดอื่นๆ

       4.3.3  วัตถุประสงค์และแผนงาน

4.4  การนำไปใช้และการปฏิบัติ

       4.4.1  ทรัพยากร บทบาท อำนาจหน้าที่ ความรับผิดชอบ

       4.4.2  ความสามารถ ฝึกอบรม จิตสำนึก

       4.4.3  การสื่อสาร การมีส่วนร่วม การให้คำปรึกษา

       4.4.4  เอกสาร

       4.4.5  การควบคุมเอกสาร

       4.4.6  การควบคุมการปฏิบัติงาน

       4.4.7  การเตรียมความพร้อมและการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน

4.5  การตรวจสอบและการแก้ไข

       4.5.1  การติดตามตรวจสอบและวัดผลการดำเนินการ

       4.5.2  การประเมินผลการปฏิบัติ

       4.5.3  การสอบสวนอุบัติการณ์ความไม่สอด การแก้และป้องกัน

       4.5.4  การจัดทำและเก็บบันทึก

       4.5.5  การตรวจประเมินภายใน

4.6  การทบทวนการจัดการ

       

ข้อกำหนดมาตรฐาน ISO 14001:2004

ข้อกำหนดของระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม

4.1  ข้อกำหนดทั่วไป

4.2  นโยบายสิ่งแวดล้อม

4.3  การวางแผน

       4.3.1 ลักษณะปัญหาสิ่งแวดล้อม

       4.3.2 กฎหมายและข้อกำหนดอื่นๆ

       4.3.3 วัตถุประสงค์ เป้าหมาย และแผนงาน

4.4  การดำเนินงาน และการปฏิบัติ

       4.4.1 ทรัพยาการ บทบาท ความรับผิดชอบ และอำนาจหน้าที่

       4.4.2 ความสามารถ การฝึกอบรม และจิตสำนึก

       4.4.3 การสื่อสาร

       4.4.4 การควบคุมเอกสาร

       4.4.5 การควบคุมการปฏิบัติงาน

       4.4.6 การเตรียมความพร้อมและการตอบสนองในกรณีฉุกเฉิน

4.5  การตรวจสอบ

       4.5.1 การเฝ้าระวัง และการตรวจวัด

       4.5.2 การประเมินความสอดคล้อง

       4.5.3 สิ่งที่ไม่เป็นไปตามข้อกำหนด การดำเนินการแก้ไขและป้องกัน

       4.5.4 การควบคุมบันทึก

       4.5.5 การตรวจติดตามภายใน

4.6 การทบทวนของฝ่ายบริหาร

By : NooPum

การประเมินความเสี่ยงทางสุขภาพสำหรับชุมชน

1. การชี้บ่งสารเคมีที่ต้องการประเมิน

   เป็นขั้นตอนแรกที่ต้องชี้บ่งหรือระบุให้ได้ว่าสารเคมีใด คือสารที่ต้องการจะประเมินว่าประชาชนที่สัมผัสนั้นมีความเสี่ยงที่จะได้รับอันตรายต่อสุขภาพหรือไม่ ถ้าไม่สามารถชี้บ่งได้ก็จะไม่สามารถประเมินความเสี่ยงได้ โดยทั่วไปการชี้บ่งว่าเป็นสารเคมีใดนั้นจะพิจารณาจากกระบวนการผลิต เช่น กิจการผลิตไฟฟ้า สารเคมีที่ฟุ้งในบรรยากาศ คือ NOx , SOx

   ในกรณีที่มีสารเคมีหลายชนิด แพร่กระจายในอากาศ น้ำ ดิน US.EPA แนะนำวิธีที่จะเลือกประเมินสารเคมี หลักการคือ เลือกสารเคมีที่มีความรุนแรงสูง มีการแพร่กระจายมาก มาเป็นเกณฑ์เลือก

   การประเมินการสัมผัสสารเคมีของประชาชน จะต้องพิจารณาทางเข้าสู่ร่างกายของสารเคมีว่า สารเคมีที่กำลังจะประเมินนี้ สามารถเข้าสู่ร่างกายทางใดได้บ้าง (ทางจมูก,ทางปาก,ทางผิวหนัง) เมื่อทราบแล้วก็ใช้สูตรการประเมินที่สัมพันธ์กับทางเข้าสู่ร่างกายนั้นๆ

**ยกตัวอย่างเช่น โรงงานได้ระบายแคดเมียมทางอากาศ และปล่อยมาทางน้ำเสียที่ระบายสู่แม่น้ำ เมื่อพิจารณาทางเข้าสู่ร่างกายแล้วพบว่า มี 3 ทาง คือ

1. ทางหายใจ โดยหายใจเอาแคดเมียมที่ปนเปื้อนในอากาศเข้าสู่ร่างกาย
2. ทางกิน  โดยกินอาหารที่ปนเปื้อนแคดเมียม เช่น ผัก (ปลูกในดินที่แคดเมียมปนเปื้อน) ปลา (อาศัยในแม่น้ำที่มีแคดเมียมปนเปื้อน) หรือน้ำดื่มที่มีแคดเมียมปนเปื้อน
3. ทางผิวหนัง  โดยการดูดซึมผ่านทางน้ำใช้ (อาบน้ำ) หรือดิน (ทำสวน ปลูกต้นไม้)

ดังนั้นเมื่อประเมินทางเข้าสู่ร่างกายได้เช่นนี้ ต้องใช้สูตรคำนวณปริมาณสารเคมีที่จะเข้าสู่ร่างกาย (เรียกปริมาณสารเคมีที่เข้าสู่ร่างกายว่า In take dose)  ทั้ง 3 ทาง

2. การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสารเคมีที่เข้าสู่ร่างกาย และตอบสนองของร่างกาย

ขั้นตอนนี้เป็นการพิจารณาว่าเมื่อร่างกายได้รับสารเคมีแล้ว (ในปริมาณต่างๆ) ร่างกายจะตอบสนองอะไรบ้าง เช่น ถ้าได้รับในปริมาณน้อยๆ ก็จะไม่มีการตอบสนองใดๆ แต่เมื่อมีปริมาณมากขึ้นเรื่อยๆ ร่างกายก็จะเริ่มปรากฎอาการต่างๆ จนในที่สุดก็ถึงขั้นเจ็บป่วยและเสียชีวิตได้ ตรงนี้จะทำให้สามารถกำหนดค่ามาตรฐานการสัมผัสสารเคมีนั้นๆได้

3. การประเมินการสัมผัส

ขั้นตอนนี้เป็นการประเมินแล้วว่าสารเคมีที่ประชาชนได้รับ (ทางหายใจ,ทางกิน,ทางผิวหนัง) จะมีปริมาณมากน้อยเพียงใด การประเมินนี้ต้องมีการใช้สูตรคำนวณซึ่งแยกเป็นสูตรการสัมผัส

**กรณีของการประเมินการสัมผัสสารเคมีีของคนทำงานในโรงงาน จะมีสูตรที่แตกต่างไปจาก กรณีของการประเมินการสัมผัสสารเคมีของประชาชนทั่วไป**

4. การอธิบายความเสี่ยง

เป็นขั้นตอนสุดท้ายของการปะเมินความเสี่ยงต้่อสุขภาพของประชาชนที่สัมผัสสารเคมี เราต้องนำผลการคำนวณในขั้นตอนที่ 2 มาใช้ เพื่อสรุป/อธิบาย ว่าตกลงประชาชนมีความเสี่ยงต่อสุขภาพที่มาจากโรงงานหรือไม่

การอธิบายความเสี่ยงมี 2 ลักษณะ

1. ความเสี่ยงของสารเคมีที่เป็นสาเหตุของมะเร็ง
2. ความเสี่ยงของสารเคมีที่ไม่ก่อมะเร็ง

 

 By : NooPum

ปัจจัยกำหนดสุขภาพของ (สช.) และ (สผ.)

1. การเปลี่ยนแปลงสภาพการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ  ไม่ว่าจะเป็นทรัพยากรดิน ทรัพยากรน้ำ ทรัพยากรประมง ทรัพยากรป่าไม้ ความหลากหลายทางชีวภาพ ทรัพยากรแร่ธาต ทรัพยากรธรรมชาติอื่นๆ และระบบนิเวศ
2. การผลิต ขนส่ง และการจัดเก็บวัตถุอันตราย  โดยจะต้องแจ้งประเภท ปริมาณ และวิธีการ ดำเนินการของวัตถุอันตรายทุกชนิด
3. การกำเนิดและการปล่อยของเสียและสิ่งคุกคามสุขภาพ  จากการก่อสร้าง กระบวนการผลิต และกระบวนการอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นขยะ กากของเสีย การของเสียอันตราย นำเสีย ขยะติดเชื้อ ความร้อน มลสารทางอากาศ ฝุ่น แสง เสียง กลิ่น การสั่นสะเทือน และกัมมัตภาพรังสี
4. การรับสัมผัสต่อมลพิษและสิ่งคุกคามสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นเส้นทางการรับสัมผัสเข้าสู่ร่างกาย เช่น โดยการหายใจ การรับประทาน การสัมผัสทางผิวหนัง เป็นต้น
5. การเปลี่ยนแปลงและผลกระทบต่ออาชีพ  การจ้างงาน และสภาพการทำงานในท้องถิ่น ทั้งทางบวกและทางลบ เช่น ความเสี่ยงและอุบัติเหตุจากการทำงาน การเปลี่ยนแปลงในระบบนิเวศ 
6. การเปลี่ยนแปลงและผลกระทบต่อความสัมพันธ์ของประชาชนและชุมชน  ทั้งความสัมพันธ์ภายในชุมชน และภายนอกชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการอพยพของประชาชนและแรงงาน จากการเพิ่ม/ลดพื้นที่สาธารณะของชุมชน
7. การเปลี่ยนแปลงในพื้นที่ที่มีความสำคัญและมรดกทางศิลปวัฒนธรรม  เช่น ศาสนสถาน สถานที่ที่ประชาชนสักการะบูชา หรือสถานที่ประกอบพิธีกรรมของชุมท้องถิ่น พื้นที่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์
8. ผลกระทบที่เฉพาะเจาะจง  หรือมีความรุนแรงเป็นพิเศษต่อประชากรกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง โดยเฉพาะกลุ่มประชากรที่มีความเปราะบาง เช่น เด็ก ผู้พิการ ผู้สูงอายุ พ่อแม่เลี้ยงเดี่ยว ชนกลุ่มน้อย ฯลฯ
9. ทรัพยากรและความพร้อมของภาคสาธารณสุข ทั้งในแง่ของการสร้างเสริม การป้องกัน การรักษา และการฟื้นฟูสุขภาพของประชาชน ที่อาจเกี่ยวเนื่องกับโครงการ/กิจกรรม รวมถึงความพร้อมของข้อมูงสถานะสุขภาพในพื้นที่ก่อนการดำเนินการ ขีดความสามารถการสำรวจโรค และการรับมือกับอุบัติภัยและภัยพิบัติที่อาจเกิดขึ้น

ที่มา : ชุดวิชา 59711  หน่วยที่ 9
โดย : จป.ปุ้ม

แนวทางการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมโครงการอุตสาหกรรม

1. ทรัพยากรด้านกายภาพ

1. คุณภาพอากาศ  ต้องกำหนดพื้นที่ศึกษา รวมทั้งชนิดและปริมาณขอสารมลพิษที่ปล่ิอยออกสู่บรรยากาศจากปล่องของโรงงาน ตลอดจนการกรอง หรือขนถ่ายสินค้า และวัตถุดิบ แสดงให้เห็นถึงลักษณะการกระจายตัว ปริมาณสารมลพิษ ทิศทาง แหล่งที่ตั้งของชุมชน ว่าจะได้รับผลกระทบมากน้อยเพียงใดโดยการการประเมินในเชิงปริมาณ เช่น การใช้แบบจำลองทางคณิตศาสตร์
2. เสียง  ประเมินว่ากิจกรรมของการก่อสร้างและะดำเนินการจะมีผลให้ระดับเสียงในบริเวณพื้นที่โครงการ และชุมชนใกล้เคียงเพิ่มขึ้นหรือไม่ อย่างไร
3. กากของเสียและขยะมูลฝอย  ประเมินผลกระทบด้านกากของเสียและขยะมูลฝอย โดยใช้ข้อมูลชนิด ปริมาณ ลักษณะ หรือองค์ประกอบของกากของเสียหรือขยะมูลฝอยทุกประเภทจากโครงการ
4. ทรัพยากรน้ำ  ทำการประเมินทรัพยากรน้ำผิวดิน และน้ำใต้ดิน ทั้งระยะก่อสร้างและระยะดำเนินโครงการ
5. ทรัพยากรดิน  ประเมินผลจากการจัดทำระบบบำบัดน้ำเสียและการจัดการกากของเสียต่อคุณภาพดิน

 2. ทรัพยากรด้านชีวภาพ

ประเมินการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพที่จะมีผลกระทบต่อที่อยู่อาศัยและวงจรของสิ่งมีชีวิตภายในระบบนิเวศนั้นๆ โดยเฉพาะบริเวณที่มีผลต่อกลุ่มสัตว์ และพืชพรรณหายาก และมีความสำคัญทางเศรษฐกิจ ตลอดจนประเมินผลกระทบที่หลีกเลี่ยงไม่ได้อันเนื่องจากกิจกรรมโครงการ ต่อการสูญเสียหรือทำลายหรือเปลี่ยนแปลงระบบนิเวศ

3. คุณค่าการใช้ประโยชน์ของมนุษย์

1. การใช้ที่ดิน  ประเมินผลกระทบของการมีโครงการ ที่อาจมีต่อการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของดิน การใช้ที่ดินในบริเวณใกล้เคียง
2. การคมนาคมขนส่ง ประเมินผลกระทบที่เกิดจากกิจกรรมการขนส่งของโครงการ ว่ามีผลต่อการเปลี่ยนแปลงปริมาณความหนาแน่นของการจราจรเดิมหรือไม่
3. การใช้น้ำ  ประเมินผลกระทบที่เกิดจากการใช้ของโครงการที่อาจส่งผลการเปลี่ยนแปลงทั้งในด้านคุณภาพน้ำและปริมาณน้ำ
4. พลังงานและไฟฟ้า  ประเมินผลกระทบที่เกิดจากการใช้พลังงาน และไฟฟ้าของโครงการที่อาจส่งผลกระทบต่อสภาพการใช้พลังงานและไฟฟ้าของชุมชนรวม
5. การระบายน้ำและควบคุมน้ำท่วม  วิเคราะห์และประเมินผลกระทบจากโครงการทั้งในด้านการถมปรับพื้นที่โครงการ การระบายน้ำจากกระบวนกระผลิต ที่อาจส่งผลกระทบต่อการเกิดปัญหาน้ำท่วมขัง การอุดตัน ทางระบายน้ำเดิมของชุมชน
6. การเกษตร  ประเมินผลกระทบจากโครงการโดยเฉพาะมลพิษทางอากาศ และมลพิษทางน้ำที่จะส่งผลต่อพื้นที่ และกิจกรรมทางด้านการเกษตร

4. คุณค่าคุณภาพชีวิต

1. สังคมเศรษฐกิจ  ประเมินผลกระทบจากโครงการที่มีต่อการเปลี่ยนสภาพสังคม เศรษฐกิจของชุมชนในบริเวณพื้นที่ใกล้เคียง
2. สุนทรียภาพ  ประเมินผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากโครงการต่อแหล่งท่องเที่ยว สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ โบราณสถาน และโบราณวัตถุ
3. อาชีวอนามัยและความปลอดภัย  ประเมินผลกระทบด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัยของคนงานในการทำงานจากลักษณของอันตรายในสถานที่ทำงาน และประเมินความเพียงพอของระบบการออกแบบทางวิศกรรมที่ช่วยลด และป้องกันแก้ไขอาชีวอนามัย

ที่มา : ชุดวิชา 59711 หน่วยที่ 8

หาทางให้ตัวเอง..

     ตอนนี้ใกล้สอบเข้ามาทุกทีแล้ว....27/10/55 ชี้ชะตาว่าเราจะเหมาะกับการเรียนหรือไม่ หรือตั้งใจทำงาน จป เพียงอย่างเดียว อ้อ..ตอนนี้ปุ้ม ป.โท เอกการจัดการสิ่งแวดล้อมอุตสาหกรรม ที่ มสธ. ปี 1 เลือกเรียนที่นี่เพราะ เหมาะสำหรับคนทำงานอย่างปุ้ม เพราะที่อื่นไม่เปิดเรียน ซึ่งจากการสัมผัสมันก็ไม่ได้ง่ายอย่างที่คิด บางคนกำัลังจะตัดสินใจเรียนต่อ เรียนที่ มสธ. ก็เป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับคนที่อยากมีความรู้ หรือเพื่อได้ใบประกาศเพิ่มอีก 1 ใบ ...ปุ้มยัง งงๆ กะตัวเองเหมือนกันว่า ชีวิตจะเดินทางไหนดี ...
   ทำงานด้านสิ่งแวดล้อม และ ความปลอดภัย มาก็นานอยากทำงานอย่างอื่น กะเค้าบ้าง บางทีก็เบื่อๆ
อยากทำในสิ่งที่ไม่เคยทำ หลายคนก็คงเป็นเหมือนกะเรา
   ซึ่ง คำว่า เบื่อ...อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ ทำให้ลาออกจากงาน เพื่อไปหาสิ่งที่ตื่นเต้น เร้าใจต่อไป
ตอนนี้ยังหาทางให้ตัวเองยังไม่เจอเลย แต่คาดว่า ปี 2556 คงมีอะไรที่เปลี่ยนไปจากเดิม..

.......**

ขั้นตอนการดำเนินการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม

1. การกลั่นกรองโครงการ

เป็นกรบวนการเพื่อตัดสินใจว่า โครงการที่ต้องพัฒนานั้น จำเป็นต้องทำการศึกษาวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมหรือไม่

• การใช้ดุลพินิจของผู้มีอำนาจตัดสินใจ
• การกำหนดรายชื่อโครงที่เข้าข่าย
• การกำหนดราื่ยชื่อโครงการที่ไม่เข้าข่าย
• การจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น

2.การกำหนดขอบเขต

เป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับผู้มีส่วนได้เสียกับโครงการโดยตรงซึ่งได้แก่สาธารณชนหรือผู้ที่ถูกผลกระทบจากโครงการ

3.การจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม

3.1 การจำแนกชนิดของผลกระทบ 4 กลุ่ม

• ทรัพยากรด้านกายภาพ เช่น ดิน น้ำ อากาศ ฯ
• ทรัพยากรด้านชีวภาพ เช่น สิ่งมีชีวิตที่อาศัยในอากาศ น้ำ ดิน ฯ
• คุณค่าการใช้ประโยชน์ของมนุษย์ ได้แก่ การนำทรัพยากรสิ่งแวดล้อมทางด้านกายภาพ ชีวภาพมาใช้ประโยชน์ในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม  และเพิ่มมาตรฐานการดำรงชีวิตของมนุษย์ เช่น ไฟฟ้า น้ำใช้ ฯ
• คุณค่าคุณภาพชีวิต ได้แก่ ตัวแปรซึ่งแสดงถึงดุยภาพระหว่างทรัพยากรสิ่งแวดล้อม และคุณค่าการใช้ประโยชน์ของมนุษย์ ตลอดจนทรัพยากรด้าน ประวัติศาสตร์ โบราณคดี ฯ

3.2 การทำนายขนาดผลกระทบที่จะเกิดขึ้น

3.3 การประเมินผลกระทบ

3.4 การเสนอมาตรการป้องกันและลดผลกระทบและการติดตามตรวจสอบ

4.การติดตามตรวจสอบผลกระทบสิ่งแวดล้อม

เพื่อเฝ้าดูว่าผลกระทบที่เกิดขึ้นและได้ทำนายไว้อยู่ในระดับทีไ่ด้ทำนายไว้หรือไม่ มีการจัดการต่อผลกระทบด้านต่างๆ ตามมาตรการแก้ไขและลดผลกระทบอย่างมีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใด

5. การประเมินผลการดำเนินงาน

เพื่อประเมินว่าโครงการเป็นไปตามที่คาดหวังที่ได้เสนอไว้ในรายงานการศึกษาความเหมาะสมและการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมของโครงการหรือไม่ เพื่อนำมาปรับปรุงมาตรการป้องกันแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อม

ที่มา : ระบบ เครื่องมือและการจัดการความเสี่ยงสำหรับสิ่งแวดล้อมอุตสาหกรรม (59711)  หน่วยที่ 8

เมืองกินป่า น้ำกินเมือง

หน้าฝนเดินทางมาถึงอีกครั้ง และยังไม่มีใครรู้ว่าฝนคราวนี้จะพาน้ำท่วมกลับมาอีกด้วยหรือไม่ ก่อนจะป้องกันปัญหาระยะสั้นอย่างก่ออิฐ ยกพื้น ย้ายของขึ้นที่สูง ฯลฯ เราอยากให้คุณดูข้อมูลที่จะช่วยแก้ปัญหาน้ำท่วมได้อย่างยั่งยืน
งานวิจัยจากความร่วมมือของมหาวิทยาลัยในออสเตรเลีย สิงคโปร์ และสหราชอาณาจักร หัวข้อ “หลักฐานทั่วโลกที่พิสูจน์ความสัมพันธ์ของจำนวนป่าไม้กับโอกาสและความรุนแรง ของอุทกภัยในประเทศกำลังพัฒนา” เก็บข้อมูลเป็นเวลา 10 ปี จาก 56 ประเทศ อาศัยข้อมูลการเกิดอุทกภัย ระยะเวลา และจำนวนป่าไม้ ทำให้ได้ข้อสรุปเป็นทางคณิตศาสตร์และอธิบายผลกระทบของการตัดไม้ทำลายป่าได้
ข้อสรุปที่สำคัญของการศึกษานี้บอกว่า จำนวนป่าไม้ที่ลดลง 10% ส่งผลให้ความถี่ของอุทกภัยเพิ่มขึ้นจาก 4% เป็น 28%
และยังเพิ่มระยะเวลาที่เกิดอุทกภัยจาก 4% เป็น 8% ด้วย
นอกจากนี้ ข้อมูลจากงานวิจัยดังกล่าวได้ถูกนำมาเสนอเป็นข้อมูลรูปภาพ (infographic) ของประเทศไทยโดยบริษัท Architectkidd

วัน เวลา กับป่าไม้
จำนวนป่าไม้ที่ลดลงอย่างมากในประเทศไทยตลอดระยะเวลา 20 ปี (พ.ศ. 2513-2533)

ป่าโอบอุ้มน้ำ
ผืนดินที่มีต้นไม้อยู่จะช่วยให้น้ำซึมลงใต้ดินได้ถึง 50% ระเหยไป 40% และมีน้ำไหลบนพื้นดินเพียง 10% ในขณะที่พื้นที่เมืองมีน้ำซึมลงใต้ดิน 15% ระเหย 30% และมีน้ำไหลบนพื้นดินถึง 55%

ป่าและประชากร
กราฟแสดงจำนวนประชากรประเทศไทยและจำนวนป่าไม้ที่แปรผกผันอย่างเห็นได้ชัด น่าคิดต่อว่าวันที่จำนวนป่าไม้ลดเหลือศูนย์ เราจะมีชีวิตอยู่กันได้อย่างไร

เมืองกลืนกินป่า
ในอดีต เราสูญเสียป่าไม้จากการใช้ประโยชน์จากไม้และการทำเกษตร แต่ในวันนี้ ความเจริญเติบโตของเมืองและอุตสาหกรรมเป็นปัจจัยหลัก กรุงเทพมหานครขยายพื้นที่ความเจริญขึ้น 16 เท่า จาก 5.8 ตารางกิโลเมตรในปี 1850 เป็น 1,335 ตารางกิโลเมตรในปี 2002 คิดเป็นอัตราการเติบโต 4.8% ต่อปี

ที่มา : http://www.architectkidd.com/index.php/2012/03/deforestation-increases-f...
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2486.2007.01446.x/abstract;jsessionid=74B18919E464756470C1C067CC4A4933.d02t01

รีไซเคิล คือทางออกของการแก้ปัญหาขยะพลาสติก จริงหรือ?

 

 

ชื่อไหมว่า ปัจจุบันในทะเลมีขยะพลาสติกลอยเกลื่อนอยู่มากกว่าแพลงก์ตอนถึง 6 เท่า!!!

แม้หลายคนอาจเชื่อว่า การรีไซเคิลคือหนึ่งในทางออกของการแก้ปัญหาขยะพลาสติกจำนวนมากที่มีอยู่บน โลก ด้วยวิธีการแปรสภาพ แล้วนำกลับมาใช้ใหม่   

แต่การรีไซเคิลก็ไม่ใช่เรื่องง่ายดั่งใจคิด ด้วยต้องผ่านกรรมวิธีต่างๆ หลายขั้นตอน  ดังที่โรงงานรีไซเคิล Ecostarในรัฐวิสคอนซิน ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้เปิดให้เข้าชมกระบวนการรีไซเคิลขวดพลาสติก

นั่นเองจึงทำให้พบว่า กว่าขวดพลาสติกเหลือใช้จะถูกแปรสภาพจนสามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ได้อีกครั้ง นั้น มีขั้นตอนที่ยุ่งยาก รวมถึงต้องใช้พลังงานจำนวนมาก ทั้งพลังงานไฟฟ้า น้ำ และแรงงานคน อีกทั้งหลายครั้งพลาสติกที่ผ่านการรีไซเคิลคุณภาพก็จะต่ำและไม่สามารถนำกลับ มาใช้บรรจุอาหารได้อีก

หลายคนอาจสงสัย หากเป็นเช่นนี้เราควรออกมาต่อต้าน การรีไซเคิลหรือเปล่า ? ...ซึ่งไม่ใช่อย่างแน่นอน เพราะการรีไซเคิลคือตัวช่วยสำคัญ ที่ทำให้ขยะพลาสติกไม่ต้องถูกฝังกลบ และยังช่วยลดการใช้ทรัพยากร อันนำไปสู่ปลายทางที่เราจะอยู่อย่างเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น

แต่อย่างไรก็ตามคงต้องยอมรับว่า การรีไซเคิลเป็นผลพวงของการบริโภคแบบใช้แล้วทิ้ง ซึ่งอาจเป็นหนึ่งในหลายเหตุผลที่ทำให้การรีไซเคิลเป็นกระแสที่ได้รับการพูด ถึงมากขึ้น นั่นเพราะด้วยกระบวนการแปรสภาพแล้วนำกลับมาใช้ใหม่นี้ ทำให้ผู้คนไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนพฤติกรรม หรือนิสัยการบริโภค ทุกคนยังสามารถจับจ่ายใช้สอยสิ่งต่างๆ ได้ตามต้องการ ไม่จำเป็นต้องปฏิเสธการใช้ถุงหรือขวดพลาสติก เพราะหากสิ่งเหล่านั้นกลายเป็นขยะ ต้องทิ้ง ส่วนที่เหลือนั้นก็จะกลายเป็นหน้าที่ของการรีไซเคิล หลายคนเข้าใจว่าการกระทำเช่นนี้เท่ากับการช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม

นั่นจึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เรายังคงต้องต่อสู้กับปัญหาขยะพลาสติก ทั้งๆ ที่ทุกคนต่างก็รู้ว่าขยะเหล่านี้เป็นส่วนทำลายสิ่งแวดล้อม สร้างมลพิษทั้งในระหว่างกระบวนการผลิต ไปจนถึงการกำจัด

แท้จริงแล้วการรีไซเคิลควรจะเป็นทางเลือกสุดท้ายที่นำมาใช้ควมคุมการบริโภคของมนุษย์ เพื่อให้ใช้ทรัพยากรธรรมชาติน้อยลง
และควรแทนที่ด้วยวิถีลดการใช้ (Reduce)และการนำกลับมาใช้ใหม่ (Reuse)ซึ่งเป็นเรื่องที่ทุกคนควรให้ความสนใจ แล้วนำมาปฏิบัติมากกว่า

ปัจจุบันทั่วโลกมีการผลิต พลาสติกมากถึง 40 ล้านตัน/ปี
และหากการผลิตพลาสติก ยังดำเนินต่อไปเช่นนี้ อีก 100 ปีข้างหน้า ทั้งโลกจะมีพลาสติกมากกว่า 4,000 ล้านตัน (40 ล้านตัน x100 ปี)

ถึงวันนั้น ก็ไม่รู้ว่าจะต้องใช้พลังงานมากแค่ไหนในการรีไซเคิลขยะพลาสติก หรือโลกใบนี้จะยังมีพื้นที่เพียงพอสำหรับการฝังกลบขยะพลาสติกเหล่านั้นหรือ ไม่...

เรียบเรียงจาก : http://www.treehugger.com/clean-technology/why-recycling-plastic-bottles-doesnt-help-the-problem-video.

 

ขอระบายในหน้าที่ จป.

เรื่องไม่เป็นเรื่อง แต่คิดแล้วหงุดหงิด..

ทำงานเป็น จป.ต้องรับแรงกระแทกแรงๆ ง่ายๆคือ ใครด่าเราเราต้องโต้้แบบนิ่มๆ แต่มันใช่ จป.ปุ้ม ใครแรงมาก็แรง แรงไป เรื่องมันมีอยู่ว่า ที่โรงงานไม่มีรถฉุกเฉิน เวลาเกิดอุบัติเหตุ มีแต่รถโรงพยาบาลเท่านั้น จป.ก็ขับรถไม่เป็นซ่ะด้วย มีพนักงานอยู่รายนึง เหล็กกระแทกตา ตาอับเสบต้องไปโรงพยาบาล จริงๆแล้ว หัวหน้าต้องรับชอบสิ หน่วยงานของคุณ คนของคุณ หัวหน้าไม่ไปส่ง พนักงานก็ลังเล อยากกลับบ้านเลย(ขับมอไซ) เวรกรรมมตกอยู่ที่ จป ต้องไปนั่งแท๊กซี่พาพนักงานไปส่งโรงพยาบาล แล้วไงต่อ จป.ก็ต้องนั่งรอซ่ะ 5 ชั่วโมง กลับมาถึงโรงงานก็ดึกดื่น แถมยังไม่ได้โออีกต่างหาก ทำงานเพื่ออะไรว่ะเนี่ย สุดท้าย ท้ายสุด ที่เจ็บใจคือ หัวหน้างานมาด่า บอกว่า จป.ไม่ไปส่งพนักงานของเค้า อยากด่ากลับไป ว่า ชั้นนั่งรอพนักงานคุณตรวจเสร็จ คุณเคยคิดจะมานั่งรอหรือป่าว นึกในฝันว่า อยากออกจากโรงงานนี้อีกแล้ววว...

จป. ที่อื่นเค้าต้องไปส่งพนักงานอย่างที่นี่หรือป่าวเนี่ย

ส่งคำตอบมาปลอบใจกันบ้างน่ะค่ะ .....

เรื่องเกิดจาก...ปลอกแขน

ใครที่เป็น จป. คงเจอเรื่อง การที่พนักงานไม่ชอบใส่ PPE หรือบางคนใส่ต่อหน้าเราเท่านั้น..ซึ่งไม่แปลก เพราะ คนเราไม่ชอบทำตามคำสั่ง หรือบังคับให้ทำ อย่าง ปุ้มเพิ่งจะเจอมา ต้องบอกก่อนว่า ปุ้มทำงาน โรงงานผลิตพลาสติก โรงงานที่ดูแลมีส่วนงานหนึ่งที่มีปัญหาเรื่อง อาการคัน ผื่นขึ้นตามตัว เกิดอาการแพ้ เมื่อปฏิบัติงานในส่วนนี้ คนแพ้เยอะมากๆ แล้วลาออกก็เยอะเช่นกัน เพราะทนไม่ได้ ก่อนหน้านี้พนักงานใส่ปลอกแขนตามท้องตลาด ที่เหมือนแม่ค้าเค้าใส่กัน มันจะไม่คันได้ไง ก็มันเป็นผ้าเศษวัตถุดิบก็ติดปลอกแขนคันกันถ้วนหน้าสิคับ..ปุ้มเลยลองให้เค้าเปลี่ยนเป็นปลอกแขนผ้าดิบ มันลดอาการคันได้ แถมกันฝุ่นได้อีก แต่ก็อย่างว่า พนักงานไม่ชอบใส่ เพราะไม่สวย เห้อๆๆ เหนื่อยใจ ก็เลยต้องใช้ระบบ บังคับกันต่อไป..

ถ้าจป.ท่านใดที่ได้อ่าน ก็ลองแชร์ ประสบการณ์ กันบ้างน่ะค่ะ ^^

www.safetyppe.com

โปสเตอร์: วิธีการใช้รถยก (Fork lift) อย่างปลอดภัย

ความรู้สอบผู้ควบคุมมลพิษอากาศ_3

บทที่ ๓ เทคโนโลยีการเผาไหม้


การเผาไหม้ - กระบวนการเปลี่ยนรูปพลังงานเคมีที่มีอยู่ในเชื้อเพลิง ให้กลายเป็นพลังงานความร้อน โดยอาศัยออกซิเจน เป็นตัวช่วยให้เกิดปฏิกิริยา ภายใต้สภาวะแวดล้อมที่เหมาะสม และทำให้เกิดผลิตภัณฑ์ ที่เกิดการเผาไหม้


บรรยากาศ

• ไอเสียที่ปล่อยจะถูกดูดซับด้วยบรรยากาศ
• สภาพอากาศปลอดโปร่ง ถ่ายเทสะดวก บรรยากาศดูดซับไอเสียได้มาก ไม่ก่อผลต่อผู้รับ

เชื้อเพลิง

• --------ก๊าซ ------------------------
• ประสิทธิภาพเผาไหม้สูง
• กำมะถันน้อย,ปล่อย SO2 ต่ำ
• ไม่มีขี้เถ้า
• ค่าใช้จ่ายสูง
• อุปกรณ์แพง
• ความปลอดภัยน้อย
• ก๊าซธรรมชาติ  NGV
• องค์ประกอบ --> CH4 
• ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น
• เบากว่าอากาศ
• เชื้อเพลิงสะอาด
• LPG 
• ก๊าซเหลวใต้ความดัน 120 psi
• ผสมระหว่าง โพรเพน [C3H8] & บิเทน [C4H10]
• กลั่นก๊าซธรรมชาติ
• ปตท. ---> โพรเพน/บิวเทน   60:40
• กลั่นน้ำมัน
• เซลล์ ----> โพรเพน/บิวเทน  20:80
• ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น
• หนักกว่าอากาศ
• ไวไฟ ติดไฟง่าย ไม่เป็นพิษ
• ----เชื้อเพลิงเหลว-----------------------
• ให้ความร้อนสูง
• ควันน้อย
• มีกำมะถันปน เผาจะให้ SO2
• ขี้เถ้าในน้อย
• น้ำมันเบนซิน
• เบาที่สุด
• ใช้เป็นเชื้อเพลิงยานพาหนะ ออกเทน 91 95
• น้ำมันก๊าด
• ใส่ยานไอพ่น ผสมย่าฆ่าแมลง ให้ความร้อนการบ่มยาสูบ
• น้ำมันเตา
• ได้จากส่วนล่างของหอกลั่น
• light fuel oil
• น้ำมันดีเซล
• น้ำมันขี้โล้ -รอบต่ำ(เดินเรือ) -ปานกลาง(เครื่องกำเนิดไฟฟ้า)
• น้ำมันโซล่า - รอบสูง (รถขนส่ง)
• แก๊สโซฮอล์
• ผสมระหว่างน้ำมันเบนซิน และ Ethyl alcohol
• เอทานอล
• อัตราส่วน  (เบนซิน 9: เอทานอล 1)
• มีออกซิเจน ผสมอยู่จึงช่วยให้การเผาไหม้ดี
• -------เชื้อเพลิงแข็ง----------------------------
• ถ่านหิน แปรสภาพเป็นถ่านหิน เผาไหม้ให้ความร้อนสูง [C:H]
• Peat (พีท)
• สีน้ำตาล ติดไฟให้ควันมาก
• แปรสภาพเป็นถ่านหินต่อไป
• Lignite (ลิกไนท์)
• ถ่านหินคุณภาพต่ำ
• น้ำตาลถึงดำ
• Bituminous (บิทูมินัส)
• คุณภาพสูง
• เถ้าน้อย ควันน้อย
• ดำเป็นเงา
• ใช้ทำเป็นถ่านโค้ก(ตัวทำเชื้อเพลิง)
• ถ่านโค้ก : เกิดจากการเผาถ่านหิน (บิทูมินัส) ในที่อับอากาศ เพื่อไล่ความชื้น
• Anthracite (แอนทราไซด์)
• คุณภาพสูง
• ติดไฟยาก ให้ความร้อนสูง
• -------------เชื้อเพลิงชีวมวล---------------------------
• ได้จากพืช สัตว์
• ราคาถูก
• กำมะถันต่ำ ไม่ก่อเรือนกระจก

ความรู้สอบผู้ควบคุมมลพิษอากาศ_2

บทที่ ๒ การตรวจวัดมลพิษทางอากาศ


สารมลพิษทางอากาศ
CAPs : CO, SO2, NO , O3 ,PM,Pb
HAPs : VOCs , PCBs,Dioxin,PAHs,Heavy metals

วิธีการตรวจวัดมลพิษ นอกอาคาร
TSP : Hi-Vol
PM10 : PM10 sample , B-ray
CO : NDIR
SO2 : Technicon I,Pararosaniline,UV-Fluorescent
NO2 : Chemmiluminescence,Sodium Arsehite,TGS ANSA
O3 : Chemmiluminescence ,UV-Photometric
Pb: Hi-Vol,AA,X-ray

ค่าเฝ้าระวังคือ ค่าที่แสดงควบคุม ทำให้ไม่เกินค่ามาตรฐาน


SO2 Fluorescence Method


SO2 + UV=SO2*=SO2+hv


ตย.อากาศเป็น 0 เรียก Zero gas
ตย.ที่ทราบความเข้มข้น เรียก Span gas


CO NDIR Method
gas microphon มี CO เพียวๆ


NO Chemiluninescence  Method  (เรืองแสง)
NO+O3->NO2
NO2-> NO2+hv
NOx-NO = NO2


O3 
1. Chemmiluminescence Method
2. Photometry




Method

1. หาตำแหน่งและจำนวนจุด  Method 1
2. อัตราการไหลของก๊าซ  Method 2 
3. น้ำหนักโมเลกุล  Method 3
4. ความชื้น   Method 4
5. ฝุ่น  Method 5
6. ซัลเฟอร์ไดออกไซด์  Method 6
7. ไนโตรเจนออกไซด์  Method 7
8. ซัลฟูริก  Method 8

Method 5 ; particulate


Isokinetic = การเก็บอากาศเท่ากับความเร็วอากาศในปล่อง
Over isokinetic = วิเคราะห์ได้ค่าต่ำกว่าความเป็นจริง
Under isolinetic = ความเร็วต่ำ ความเข้มข้นฝุ่นสูงกว่าความเป็นจริง


Continuous Emissions Monitoring System ,CEMs

• Analytical Methods
• System Design 

              - Extractive CEMs       ----> ดึงอากาศมาวัด เข้าใน analyzer
              - In-situ CEMs        ---------> วัดตรงนั้น

• Extractive CEMs  แพง แต่วัด paramiter ได้มากกว่า
• In-situ CEMs  ถูกกว่า เพิ่ม paramiter ต้องเปลี่ยนใหม่หมด
• paramiter วัดได้น้อย ,เพิ่มยาก ,MNT ได้ยากกว่า

หน่วยการวัด

• ความทีบแสง ,%
• ฝุ่น, mg/m3
• SO2 , ppm
• NOx ,ppm
• CO, ppm
• O2 , %
• TSP , ppm
• T , องศา

---------------------------------Next To Unit 3-----------------------------

ความรู้สอบผู้ควบคุมมลพิษอากาศ_1

บทที่ ๑ ความรู้ทั่วไปเกี่ยวมลพิษทางอากาศ

ระดับมลพิษอากาศ
๑.บริเวณกว้าง
- ฝนกรด
- โลกร้อน
- บรรยากาศชั้นโอโซนเบาบาง

๒.พื้นที่
- สารมลพิษหลักในบรรยากาศ (CAPs)
- สารพิษในบรรยากาศ (HAPs)
- มลพิษในอากาศ

๑.ฝนกรด
- pH<5.6
- องค์ประกอบ >>  SO₄2-  and NO₃⁻
- pH< 5 มีผลต่อสีและอาคาร
- pH < 6 มีผลต่อปลา
- pH < 3.5 พืช

** SO₄2-   --> 80%
     NO₃⁻   --> 50%
     HF + HCL  --> 5%  (มาจากเตาเผา)


๒.โลกร้อน
ก๊าซเรื่อนกระจก "Greenhouse gases"
- คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2)
- ไอน้ำ
- มีเทน (CH4)
- ไนตรัสออกไซด์ ( N₂O  )

๓.บรรยากาศชั้นโอโซนเบาบาง
O2 + UVc  -> O3
O3 + UVb -> O2
UVa  ไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต

UVc  อันตรายสุด
UVb  มะเร็งผิวหนัง
UVb  กระตุ้นวิตามิน D

CFC
- UVc ทำลาย CFC
- Cl+O3 ->O2+ClO   ; O2 ไม่พอดัก UVb -> เกิดมะเร็ง
- ClO+O -> Cl+O2

ถามๆ
ข้อใดไม่ใช่ก๊าซเรื่อนกระจก..........แอมโมเนีย
ข้อใดใช่ก๊าซเรื่อนกระจก................ไนตรัสออกไซด์
อะไรสังเคราะห์ O3 .........................UVc
ทะลุทะลวง..............................UVb

มลพิษทางอากาศ : การคงอยู่ของสารตั้งแต่หนึ่งชนิดขึ้นโดย ความเข้มข้น และ ช่วงเวลา คงอยู่ในบรรยากาศ ทำให้หรือมีแนวโน้มที่จะทำเกิดผลเสีย ต่อ สัตว์ พืช ทรัพย์สิน

สารมลพิษทางอากาศ
หลักๆ              
1 ฝุ่น
- TSP
- PM10
2 CO
3 SO2
4 NOx
5 O3
6 Pb

TSP ; ถูกดักหมดในทางเดินหายใจ
PM10 ; เข้าสู่ปอด (ฝุ่นเล็กกว่า  2.5 ไมครอน)

SO2 : ดัชนีชี้วัด ความสกปรกในเขตอุตสาหกรรม
O3 + ฝุ่นขนาดเล็ก  -> ความสกปรกในเมือง


จำแนกตามที่มา
๑. ปฐมภูมิ : แหล่งกำเนิดโดยตรง
๒. ทุติยภูมิ : กระบวนการในบรรยากาศ เช่น O3

จำแนกตามแหล่งกำเนิด
1. Point Sources
2. Line Sources
3. Area Sources

NO + NO2 > NOx
NO: สีน้ำตาล
NO2 : ไม่มีสี ,กรด, ระคายเคือง,เข้าข้นสูง,ตาย,น้ำท่วม

สารมลพิษ จำแนกตามแหล่งกำเนิด

สารมลพิษ
1  คาร์บอนมอนอกไซด์ (CO)
ก๊าซไม่มีสี ไม่มีกลิ่น เบากว่าอากาศเล็กน้อย แย่งที่ออกซิเจนในเลือด Hb จับ CO = 250 เท่า ทำให้เซลล์ตาย
= ยานยนต์,การเผาไหม้
1  สารตะกั่ว
สะสมในไขกระดูก,โรคโลหิตจาง
= น้ำมันเบนซินเติมสารตะกั่ว,โรงกลั่นน้ำมัน,โรงแบตเตอรี่
1,2 ไนโตรเจนออกไซด์
เกิดการเผาไหม้ที่อุณหภูมิสูง
= ยานยนต์,โรงไฟฟ้า,การเผาไหม้,เครื่องยนต์ดีเซล
2  โอโซน
VOC+NOx เป็นสารออกซิไดซ์รุนแรงมีกลิ่นคาวทะเล น้ำตาไหล แสบตา ทำลายยางธรรมชาติ
= ปฏิกิริยาระหว่างออกไซด์ของไนโตรเจน กับไฮโดนเจนคาร์บอน โดยมีแสงแดดเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา
1,2 ฝุ่นละออง TSP,PM10
= ยานยนต์.โรงไฟฟ้า,โรงงาน,ฝุ่นถนน,เผาขยะ
1   ซัลเฟอร์ไดออกไซด์
เป็นก๊าซมีกรดสีฟ้า เข้มข้นสูง กลิ่นเฉพาะ ฉุนแสบจมูก ระคายเคืองทางเดินหายใจ Synergim กับฝุ่น
= โรงไฟฟ้า,การเผาไหม้,โรงกลั่น

ปัจจัยที่มีผลกระทบ
๑ ขนาด
๒ รูปร่าง (ยาวเรียวอันตรายมากกว่า ขนาดกลม)
๓ องค์ประกอบทางเคมีของฝุ่น
๔ Synergism > การเสริมพิษ (ถ้าเสริมกัน SO2 มีพิษมากขึ้น)

จากแหล่งเคลื่อนที่
1 เบนซิน 4 จังหวะ ปล่อย CO
2 เบนซิน 2 จังหวะ  ปล่อย HC
3 เบนซินใช้ก๊าซ ปล่อย CO,HC
4 ดีเซล ปล่อย NOx , ฝุ่น
5 รถไฟฟ้า ปล่อย Pb

สถานการณ์คุณภาพอากาศ

เมือง
- กทม & สป.
- เชียงใหม่

พื้นที่เฉพาะ
- แม่เมาะ (ลำปาง) = ซัลเฟอร์ไดออกไซด์
- หน้าพระลาน (สระบุรี) = ฝุ่น
- มาบตาพุด (ระยอง) = VOC

ปัญหาอากาศปริมณฑล
1 ฝุ่น
2 ก๊าซโอโซน

************************ อ่านต่อ บทที่ ๒ *********************************