ความรู้สอบผู้ควบคุมมลพิษอากาศ_1

บทที่ ๑ ความรู้ทั่วไปเกี่ยวมลพิษทางอากาศ

ระดับมลพิษอากาศ
๑.บริเวณกว้าง
- ฝนกรด
- โลกร้อน
- บรรยากาศชั้นโอโซนเบาบาง

๒.พื้นที่
- สารมลพิษหลักในบรรยากาศ (CAPs)
- สารพิษในบรรยากาศ (HAPs)
- มลพิษในอากาศ

๑.ฝนกรด
- pH<5.6
- องค์ประกอบ >>  SO₄2-  and NO₃⁻
- pH< 5 มีผลต่อสีและอาคาร
- pH < 6 มีผลต่อปลา
- pH < 3.5 พืช

** SO₄2-   --> 80%
     NO₃⁻   --> 50%
     HF + HCL  --> 5%  (มาจากเตาเผา)


๒.โลกร้อน
ก๊าซเรื่อนกระจก "Greenhouse gases"
- คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2)
- ไอน้ำ
- มีเทน (CH4)
- ไนตรัสออกไซด์ ( N₂O  )

๓.บรรยากาศชั้นโอโซนเบาบาง
O2 + UVc  -> O3
O3 + UVb -> O2
UVa  ไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต

UVc  อันตรายสุด
UVb  มะเร็งผิวหนัง
UVb  กระตุ้นวิตามิน D

CFC
- UVc ทำลาย CFC
- Cl+O3 ->O2+ClO   ; O2 ไม่พอดัก UVb -> เกิดมะเร็ง
- ClO+O -> Cl+O2

ถามๆ
ข้อใดไม่ใช่ก๊าซเรื่อนกระจก..........แอมโมเนีย
ข้อใดใช่ก๊าซเรื่อนกระจก................ไนตรัสออกไซด์
อะไรสังเคราะห์ O3 .........................UVc
ทะลุทะลวง..............................UVb

มลพิษทางอากาศ : การคงอยู่ของสารตั้งแต่หนึ่งชนิดขึ้นโดย ความเข้มข้น และ ช่วงเวลา คงอยู่ในบรรยากาศ ทำให้หรือมีแนวโน้มที่จะทำเกิดผลเสีย ต่อ สัตว์ พืช ทรัพย์สิน

สารมลพิษทางอากาศ
หลักๆ              
1 ฝุ่น
- TSP
- PM10
2 CO
3 SO2
4 NOx
5 O3
6 Pb

TSP ; ถูกดักหมดในทางเดินหายใจ
PM10 ; เข้าสู่ปอด (ฝุ่นเล็กกว่า  2.5 ไมครอน)

SO2 : ดัชนีชี้วัด ความสกปรกในเขตอุตสาหกรรม
O3 + ฝุ่นขนาดเล็ก  -> ความสกปรกในเมือง


จำแนกตามที่มา
๑. ปฐมภูมิ : แหล่งกำเนิดโดยตรง
๒. ทุติยภูมิ : กระบวนการในบรรยากาศ เช่น O3

จำแนกตามแหล่งกำเนิด
1. Point Sources
2. Line Sources
3. Area Sources

NO + NO2 > NOx
NO: สีน้ำตาล
NO2 : ไม่มีสี ,กรด, ระคายเคือง,เข้าข้นสูง,ตาย,น้ำท่วม

สารมลพิษ จำแนกตามแหล่งกำเนิด

สารมลพิษ
1  คาร์บอนมอนอกไซด์ (CO)
ก๊าซไม่มีสี ไม่มีกลิ่น เบากว่าอากาศเล็กน้อย แย่งที่ออกซิเจนในเลือด Hb จับ CO = 250 เท่า ทำให้เซลล์ตาย
= ยานยนต์,การเผาไหม้
1  สารตะกั่ว
สะสมในไขกระดูก,โรคโลหิตจาง
= น้ำมันเบนซินเติมสารตะกั่ว,โรงกลั่นน้ำมัน,โรงแบตเตอรี่
1,2 ไนโตรเจนออกไซด์
เกิดการเผาไหม้ที่อุณหภูมิสูง
= ยานยนต์,โรงไฟฟ้า,การเผาไหม้,เครื่องยนต์ดีเซล
2  โอโซน
VOC+NOx เป็นสารออกซิไดซ์รุนแรงมีกลิ่นคาวทะเล น้ำตาไหล แสบตา ทำลายยางธรรมชาติ
= ปฏิกิริยาระหว่างออกไซด์ของไนโตรเจน กับไฮโดนเจนคาร์บอน โดยมีแสงแดดเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา
1,2 ฝุ่นละออง TSP,PM10
= ยานยนต์.โรงไฟฟ้า,โรงงาน,ฝุ่นถนน,เผาขยะ
1   ซัลเฟอร์ไดออกไซด์
เป็นก๊าซมีกรดสีฟ้า เข้มข้นสูง กลิ่นเฉพาะ ฉุนแสบจมูก ระคายเคืองทางเดินหายใจ Synergim กับฝุ่น
= โรงไฟฟ้า,การเผาไหม้,โรงกลั่น

ปัจจัยที่มีผลกระทบ
๑ ขนาด
๒ รูปร่าง (ยาวเรียวอันตรายมากกว่า ขนาดกลม)
๓ องค์ประกอบทางเคมีของฝุ่น
๔ Synergism > การเสริมพิษ (ถ้าเสริมกัน SO2 มีพิษมากขึ้น)

จากแหล่งเคลื่อนที่
1 เบนซิน 4 จังหวะ ปล่อย CO
2 เบนซิน 2 จังหวะ  ปล่อย HC
3 เบนซินใช้ก๊าซ ปล่อย CO,HC
4 ดีเซล ปล่อย NOx , ฝุ่น
5 รถไฟฟ้า ปล่อย Pb

สถานการณ์คุณภาพอากาศ

เมือง
- กทม & สป.
- เชียงใหม่

พื้นที่เฉพาะ
- แม่เมาะ (ลำปาง) = ซัลเฟอร์ไดออกไซด์
- หน้าพระลาน (สระบุรี) = ฝุ่น
- มาบตาพุด (ระยอง) = VOC

ปัญหาอากาศปริมณฑล
1 ฝุ่น
2 ก๊าซโอโซน

************************ อ่านต่อ บทที่ ๒ *********************************